U Konaku kneginje Ljubice juče je otvorena izložba “Barokni Beograd – preobražaji 1717-1739”. Autorke izložbe su Nika Strugar Bevc, viši kustos Muzeja grada Beograda i Vesna Bikić, naučni savetnik Arheološkog instituta.

U Sali pod svodovima predstavljeni su projekti i planovi izgradnje Beograda iz Bečkih arhiva, kao i predmeti koji ilustruju naoružanje, odevanje, ishranu, pobožnost, ali i svakodnevicu i dokolicu austrijskog vojnika i žitelja grada.

Većina predmeta otkrivena je u arheološkim istraživanjima, a deo potiče iz bogatih zbirki Muzeja grada Beograda, Muzeja Srpske pravoslavne crkve, Vojnog muzeja u Beogradu, Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu, Muzeja grada Novog Sada i Galerije Matice srpske.

Beograd u doba baroka je kratak trenutak u njegovoj istoriji kada ga je Austrijska monarhija preuzela od skoro dvovekovnog turskog upravljanja i grandioznim poduhvatima u nekoliko decenija pretvorila iz orijentalne varoši u pravi evropski utvrđeni grad.

Grad su Turci potpuno napustili, a doselili se žitelji Evrope sa raznih strana Austrijskog carstva, među njima bilo je trgovaca i zanatlija, ratnih veterana i sirotinje koja se nadala boljem životu na novom prostoru. Uselili su se u prazne turske kuće, džamije pretvorili u crkve i kapele i svoju varoš na prostoru današnjeg Dorćola velikom izgradnjom podelili na blokove sa pravilnim ulicama i nizom zgrada baroknih fasada.

Podignute su palate, kasarne, bolnica, apoteke, pivara, solana, manastiri i škole. Beogradska tvrđava se preuređuje u modernu utvrdu sa dekorativnim baroknim kapijama i inovativnim zdanjima kao što su Veliki “rimski” bunar i Velika barutana.

Beograd je austrijskom baroknom rekonstrukcijom prvi put posle više od hiljadu i po godina, odnosno rimske izgradnje Singidunuma, građen unapred osmišljenim urbanističkim planovima i pristupom gradu kao jedinstvenoj celini.

Veoma ambiciozan plan za novu ulogu Beograda urušio se u trenu, novim ratom između Austrije i Turske. Grad je izgubljen i ubrzo po povratku Turaka Beogradu je vraćen orijentalni izgled.

Porušena su sva utvrđenja, bedemi koji su okruživali nemačku i srpsku varoš, sve kuće višespratnice, između ostalih prinčeva kasarna i mitropolitska rezidencija, a širom grada nikli su minareti.

Većina baroknih promena u gradu odmah je nestala, ali se i do danas njeni tragovi čuvaju u jezgru grada, u izgledu glavnih saobraćajnica i blokova zgrada. Nekadašnji varoški bedemi stoje kao podsećanje na barokna vremena u obrisima Kosančićevog, Topličinog i Obilićevog venca.

Radno vreme izložbe je utorkom, sredom, četvrtkom i subotom od 10 do 17 časova, petkom od 10 do 18, a nedeljom od 10 do 14 časova. Izložba je otvorena do 4. juna, a cena ulaznice je 200 dinara.