U subotu 14. marta i petak 20. marta u Domu Jevrema Grujića igraće se predstava “Dve žene i jedan rat” u kojoj glavne uloge tumače Vjera Mujović i Marija Bergam. Predstava je rađena po tekstu Jelene Kajgo i u režiji Aleka Conića.
Vjera Mujović i Marija Bergam tumače uloge zaboravljenih srpskih dobrotvorki Mabel Grujić i Jelene Lozanić, koje su pravi primer srpskih heroina nepravedno potisnutih u tišinu i zaborav.
Ovo je predstava o prijateljskom odnosu dva naroda, srpskog i američkog tokom Velikog rata, najkritičnijeg perioda naše istorije, a koja se ogleda kroz sudbine dveju žena, koje su višegodišnjim, strastvenim zalaganjem za Srbiju širile diplomatsku misiju širom sveta.
Jedna je Amerikanka – Mabel Danlop Gordon Grujić, udata za srpskog diplomatu, Slavka Grujića, a druga Srpkinja – Jelena Lozanić, kasnije udata za najvećeg američkog dobrotvora srpskog naroda Džona Frotingama. Obe imaju dve domovine- Srbiju i Ameriku.
Zbog svog snažnog humanitarnog rada, Mabel Grujić, je svetska štampa prozvala srpskom Jovankom Orleankom. Prepričavalo se kako je okupila i ujedinila američke dame iz visokog društva da pletu vunene čarape za srpske vojnike na frontu i sa svojim usvojenim narodom prešla Albaniju, tokom čega je zauvek izgubila šansu za potomstvom. Zajedno sa Mihajlom Pupinom gradila je domove za napuštenu srpsku siročad i mobilisala američke lekare da dođu u Srbiju i pomažu svojim kolegama u bolnicama. Njenom predavanju o stradanju srpskog naroda na Univerzitetu Prinston prisustvovalo je preko 4 000 studenata, kao i tadašnji predsednik Univerziteta – Vudro Vilson, koji postaje njen veliki prijatelj.
Jedna od najvećih zasluga ovog srpsko-američkog para, Mabel i Slavka Grujića, jeste animacija Karnegi fondacije da uputi novac – tadašnjih 100 000 dolara, za izgradnju Univerzitetske biblioteke u Beogradu, što će ostati jedan od njihovih najvećih doprinosa.
Sa druge strane – Jelena Lozanić, ćerka prvog rektora beogradskog univerziteta, Sime Lozanića bila je veliki borac za ženska prava, a tokom rata dobrovoljna bolničarka koja se brinula o ratnoj siročadi. Kao predstavnica jugoslovenskog Crvenog krsta, tokom rata, od 1915. do 1920. godine, odlazi u veliku humanitarnu misiju u Ameriku gde sakuplja novac za srpsku vojsku i iznemogao narod. Poput Mabel i ona je pokretala radionice u kojima su Amerikanke i Kanađanke šile zavoje i odeću za srpske vojnike, gostovala na brojnim univerzitetima i držala predavanja širom Amerike.
Upravo tamo upoznaje svoju najveću ljubav – Džona Frotingama, koji je već uveliko zaražen ljubavlju prema Srbiji u kojoj je proveo najlepše godine tokom kojih je odhranio preko 600 dece iz Vranja i okoline. Ovaj zaboravljeni američki dobrotvor je poklonio Srbiji u vidu donacija iznos od čak četiri državna budžeta naše zemlje iz 1915. godine.
Predstava će biti odigrana pred malim auditorijumom od samo 35 gledalaca. Karte se mogu kupiti putem sajta ili u Domu Jevrema Grujića.
Posebnu draž, predstavlja činjenica da je Mabel živela u ovom domu kada su boravili u Srbiji, a nakon smrti Slavka Grujića, vraća se ponovo u svoju Ameriku u kojoj je i sahranjena.
